10.06.2024 freelance

Dwie popularne formy umów cywilnoprawnych to umowa o dzieło oraz umowa zlecenie. Choć mogą się wydawać podobne, różnią się one pod wieloma względami, co wpływa na sposób realizacji pracy, odpowiedzialność stron oraz kwestie podatkowe i ubezpieczeniowe.

Umowa o dzieło to porozumienie, w którym wykonawca zobowiązuje się do realizacji określonego zadania, prowadzącego do namacalnego rezultatu, w zamian za uzgodnione wynagrodzenie. Przykładem takiej pracy może być zarówno fizyczne wykonanie ogrodzenia, jak i stworzenie oprogramowania. Z kolei umowa zlecenie dotyczy wykonania określonej czynności prawnej, ale bez gwarancji osiągnięcia konkretnego efektu. W obu przypadkach umowy te mają swoje unikalne cechy i regulacje, które determinują ich praktyczne zastosowanie oraz konsekwencje prawne dla obu stron.

W niniejszym artykule omówimy najważniejsze różnice między umową o dzieło a umową zlecenie, zwracając uwagę na aspekty odpowiedzialności, kwestie ubezpieczeniowe oraz zasady wypowiedzenia umowy. Ponadto, przyjrzymy się, jak te formy zatrudnienia są regulowane pod względem podatkowym oraz jak mogą być korzystnie stosowane w praktyce przy użyciu platformy Bizky, która oferuje innowacyjne rozwiązania w zakresie rozliczeń i obsługi pracowników.

Umowa o dzieło jest zawierana między zlecającym który zobowiązuje się do wypłaty uzgodnionego wynagrodzenia a wykonawcą, który oferuje swoje usługi w celu wykonania określonej pracy. Przedmiotem takiej formy zatrudnienia muszą być działania, które prowadzą do konkretnego i namacalnego efektu. Umowa o dzieło często jest nazywana umową rezultatu, ponieważ przedmiotem umowy o dzieło muszą być czynności dające konkretny efekt, może on być materialny jak np. wykonanie ogrodzenia, jak i niematerialny np. stworzenie oprogramowania.

Osoba wykonująca dzieło ponosi pełną odpowiedzialność za rezultat swojego wkładu, w tym za ewentualne błędy w wykonywanej pracy. Jednym z głównych atutów umowy o dzieło jest swoboda w sposobie realizacji zadań – wykonawca może pracować w dowolnym miejscu i czasie, a także powierzyć obowiązki innym osobom, chyba że umowa stanowi inaczej i nakłada ograniczenia.

Kodeks cywilny przewiduje solidarną odpowiedzialność za zlecenie w przypadkach:

• gdy czynność jest zlecona lub wykonywana wspólnie przez kilka osób
• gdy czynność została przekazana przez zleceniobiorcę zastępcy wbrew woli zleceniodawcy (np. pomimo zakazu zawartego w umowie),
• gdy czynność została powierzona zastępcy bez wiedzy zleceniodawcy (art. 738 Kodeksu cywilnego wymaga, aby zleceniobiorca powiadomił zleceniodawcę o zastępstwie oraz o miejscu zamieszkania zastępcy).

Podpisanie umowy zlecenia zobowiązuje zleceniobiorcę do wykonania określonej czynności prawnej w zamian za ustalone wynagrodzenie. Zleceniobiorca nie ponosi odpowiedzialności za końcowy wynik działań. Tego rodzaju umowa zakłada, że zleceniobiorca będzie wykonywał zadania osobiście i z należytą starannością.

ZUS

Umowa o dzieło nie wymaga odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, co oznacza, że osoba pracująca na tej podstawie nie ma dostępu do bezpłatnej opieki zdrowotnej, nie może korzystać ze zwolnień lekarskich ani odkładać na emeryturę. Jednakże warto zwrócić uwagę, że konieczne jest zgłoszenie zawarcia umowy o dzieło do ZUS na formularzu RUD

Umowy zlecenia są objęte obowiązkiem odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Jeśli miesięczny dochód zleceniobiorcy (ze wszystkich źródeł ubezpieczenia) przekroczy minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, każda kolejna umowa zlecenia podlega tylko obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Wypowiedzenie w umowie o dzieło i zlecenie

Wykonawca może odstąpić od umowy o dzieło jeśli:

•  jest niezdolny do pracy
•  wskutek zmian, których nie można było przewidzieć, wykonawca chce zwiększyć wynagrodzenie, a zamawiający się nie zgadza
•  do wykonania dzieła potrzebne jest współdziałanie zamawiającego, a tego współdziałania brak (wtedy przyjmujący zamówienie może wyznaczyć zamawiającemu odpowiedni termin z zagrożeniem, iż po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy).

Zamawiający może odstąpić od umowy o dzieło jeśli:

•  wykonawca opóźnia się z oddaniem dzieła
• wykonawca wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową
• wykonujący dzieło nie przeprowadza prac zgodnie z ustalonym wcześniej harmonogramem

Umowa zlecenie może zostać wypowiedziana przez obie strony w dowolnym momencie, co skutkuje natychmiastowym jej zakończeniem. Po rozwiązaniu umowy zleceniodawca ma obowiązek zwrócić zleceniobiorcy poniesione przez niego koszty oraz wypłacić mu należną część wynagrodzenia za wykonane dotychczas czynności. Jednakże, jeśli zerwanie umowy nie było uzasadnione ważnym powodem, strona inicjująca musi naprawić powstałą szkodę. Dla zleceniodawcy może to oznaczać stratę związaną z poniesionymi wydatkami lub innymi uszczerbkami majątkowymi spowodowanymi przerwaniem współpracy. Natomiast dla zleceniobiorcy szkoda wynika z utraty wynagrodzenia za niewykonane czynności.

Umowa o dzieło i zlecenie a podatek dochodowy

Zarówno umowy o dzieło, jak i umowy zlecenia podlegają takim samym zasadom opodatkowania. Dla wynagrodzenia brutto do 200 zł obowiązuje stawka podatkowa 17% (zryczałtowany podatek dochodowy), a powyżej tej kwoty obowiązują ogólne zasady opodatkowania. W obu przypadkach istnieje również możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania o koszty uzyskania przychodów według stawek 20% lub 50% (na przykład w przypadku przekazania praw autorskich).

Zatrudnienie w Bizky 

Korzystając z platformy Bizky, pracodawca ma możliwość rozliczenia wkładu swoich pracowników bez konieczności zawierania indywidualnych umów zatrudnienia. Bizky zajmuje się rozliczeniem podatkowym i zgłaszaniem pracowników do ZUS, co eliminuje obciążenia związane z prowadzeniem księgowości wynagrodzeń. Dzięki temu pracodawca może zaoszczędzić na kosztach związanych z zatrudnieniem.

Z kolei pracownicy korzystający z Bizky mogą cieszyć się potencjalnie wyższymi zarobkami, ponieważ nie muszą zakładać własnej działalności gospodarczej ani martwić się o składki ZUS. Dodatkowo, każdy pracownik zatrudniony przez Bizky ma dostęp do różnorodnych benefitów, takich jak prywatne ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie emerytalne czy karty sportowe.