b2b
Ile kosztuje zatrudnienie na umowie o dzieło? Wyjaśniamy
Jakie są koszty pracodawcy, który zatrudnia pracowników na umowie o dzieło?
W obliczu niestabilnej gospodarki przedsiębiorcy często muszą ograniczać wydatki, co niestety często negatywnie wpływa na pracowników. Przy obecnej inflacji nie dziwi, że pracodawcy coraz częściej poszukują alternatywnych form zatrudnienia, aby uniknąć dodatkowych obciążeń związanych z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników. Jednym z takich rozwiązań jest umowa o dzieło. Standardowo, pytanie brzmi, ile to kosztuje? Poniżej przedstawiamy koszty zatrudnienia oraz koszty składek na ZUS obowiązujące na umowie o dzieło w 2024 roku.
1. Cechy umowy o dzieło
Umowa o dzieło jest często określana jako umowa oparta na rezultatach. To oznacza, że głównym celem jest uzyskanie określonego efektu lub dzieła, a nie skupianie się na procesie jego tworzenia. Umowa może dotyczyć różnych dzieł, takich jak rzeczy materialne, utwory, strony internetowe, programy komputerowe czy niematerialne dzieła. W przypadku dzieł materialnych, umowa powinna zawierać dokładny opis przedmiotu.
W niektórych przypadkach umowa o dzieło może zawierać postanowienia dotyczące kontroli jakości wykonania dzieła oraz dostosowania wynagrodzenia w zależności od spełnienia określonych standardów. Ważne jest, że wynagrodzenie jest przyznawane wyłącznie za osiągnięcie zamówionego efektu lub dzieła.
2. Umowa o dzieło i obowiązki wobec ZUS-u
Od 1 stycznia 2021 roku, każda umowa o dzieło musi być zgłoszona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przez płatnika składek, czyli pracodawcę. Istnieją jednak sytuacje, których ten obowiązek nie dotyczy:
– umowa jest zawarta z własnym pracownikiem.
– dotyczy pracownika, który pracował już dla pracodawcy, ale umowa o dzieło jest zawarta z innym podmiotem.
– umowa została zawarta z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą w celu wykonywania usług związanych z ich działalnością.
Aby spełnić obowiązek zgłoszenia do ZUS, można skorzystać z formularza RUD i przesłać go elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Przeważnie umowa o dzieło nie wiąże się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Istnieją jednak sytuacje, gdy pracodawca musi odprowadzać składki ZUS od wynagrodzenia za umowę o dzieło. Dzieje się tak, gdy pracodawca zawiera umowę o dzieło z pracownikiem, który już ma umowę o pracę. Wtedy dochód z umowy o dzieło jest doliczany do dochodu pracownika z umowy o pracę, a razem tworzą podstawę do obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W rezultacie pracownik musi płacić składki na emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP).
Rodzaj ubezpieczenia | Składki pracodawcy | Składki pracownika
Emerytalne | 9,76% | 9,76%
Rentowe | 6,50% | 1,50%
Wypadkowe | 1,67% | –
Chorobowe | – | 2,45%
Zdrowotne | – | 9,00%
FP | 2,45% | –
FGŚP | 0,1% | –
Ważne jest, aby pracodawcy i osoby zawierające umowy były świadome charakteru umowy i jej konsekwencji. Nazwa umowy nie jest jedynym kryterium decydującym o jej charakterze w oczach ZUS i innych instytucji.
3. Umowa o dzieło czy umowa zlecenie?
Charakter umowy zależy od przedmiotu i sposobu realizacji. Umowa zlecenie dotyczy zazwyczaj konkretnych zadań lub czynności, niezależnie od efektu końcowego. Umowa o dzieło skupia się na osiągnięciu określonego rezultatu lub efektu, a nie na wykonywaniu określonych czynności. To, co jest zawarte w umowie i jakie są faktyczne zobowiązania stron, jest kluczowe.
Zawsze warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub prawnym, aby upewnić się, że rodzaj umowy jest zgodny z intencjami stron i wymogami prawnymi, włącznie z płaceniem składek na ubezpieczenia społeczne i podatkami. Błędne określenie charakteru umowy może prowadzić do problemów w przyszłości.
4. Podatek i koszty uzyskania przychodu
Osoby wykonujące umowy o dzieło, nawet jeśli nie podlegają ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym, muszą zapłacić podatek dochodowy. Można to zrobić na dwa sposoby:
– podatek zryczałtowany – jeśli wynagrodzenie nie przekracza 200 zł brutto, można zastosować zryczałtowany podatek dochodowy w stawce 12%. W tym przypadku podatek jest obliczany od przychodu bez odliczania kosztów. Te przychody nie muszą być wykazywane w PIT-11. Jednak ta forma opodatkowania nie jest stosowana, gdy wynagrodzenie jest ustalone na stałą stawkę.
– podatek na zasadach ogólnych – umowy o dzieło mogą być opodatkowane na zasadach ogólnych, gdzie przy wyliczaniu podatku stosuje się skalę podatkową. Obecnie obowiązują dwie stawki podatkowe:
– 12% – pierwszy próg podatkowy dla dochodów nieprzekraczających 120 000 zł;
– 32% – drugi próg podatkowy dla dochodów powyżej tej kwoty.
W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, można odliczyć koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% lub 50%, w zależności od korzystania z praw autorskich.
Od 2022 roku osoba wykonująca umowę o dzieło, której przychody w ciągu roku nie przekroczą 30 000 zł, może złożyć wniosek o zwolnienie z obowiązku pobierania zaliczek na podatek. To związane z kwotą wolną od podatku w wysokości 30 000 zł.
Warto również wspomnieć, że od 2023 roku można składać PIT-2, co pozwoli uwzględnić korzyści podatkowe podczas obliczania zaliczek na podatek.
Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku wynagrodzenia z umowy o dzieło z cudzoziemcem, który nie jest polskim rezydentem podatkowym, trzeba pobrać podatek w wysokości 20%. Warto zaznaczyć, że od tych przychodów nie można odliczyć kosztów uzyskania przychodu.
Dochody z umów zlecenia są zazwyczaj wykazywane w formularzu PIT-11 (z wyjątkiem dochodów z umów zryczałtowanych). W przypadku cudzoziemców nierezydentów, ich dochody z umów o dzieło są wykazywane na formularzu IFT-1 lub IFT-1R, w zależności od sytuacji.
5. Jaki jest całkowity koszt zawarcia umowy o dzieło?
W przypadku umowy o dzieło, koszt jest prosty do określenia, ponieważ nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Kosztem uzyskania przychodów jest jedynie wynagrodzenie brutto. Ponadto, w umowach o dzieło nie obowiązują minimalne wynagrodzenia ani stawki godzinowe, co jest typowe dla umów o pracę i zlecenie.
6. Jaki jest koszt zatrudnienia przez Bizky?
Rozliczając się z Bizky pracodawca zyskuje możliwość rozliczenia pracy swoich pracowników bez wystawiania im jakiejkolwiek umowy. Tym samym, nie ma obowiązku rozliczenia podatku i zgłoszenia do ZUS – tym zajmuje się Bizky. Pracodawca oszczędza na kosztach zatrudnienia oraz na pracy swojego zespołu payroll, otrzymując jedną fakturę VAT za wszystkich pracowników.
Pracownicy zyskują natomiast możliwość wyższych zarobków, nie muszą prowadzić działalności gospodarczych, oszczędzają na składkach na ZUS. Dodatkowo, każdy pracownik zatrudniony przez Bizky może korzystać z benefitów, takich jak prywatne ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie emerytalne, karty sportowe.
Umowa o dzieło – czy to naprawdę najtańszy model współpracy?
W czasach rosnących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej coraz więcej przedsiębiorców analizuje alternatywne formy zatrudnienia pod kątem efektywności kosztowej. Jedną z form, która nie traci na popularności, jest umowa o dzieło. Dla pracodawcy oznacza to brak obowiązku opłacania składek na ZUS – w większości przypadków. W praktyce jednak, choć umowa ta wydaje się korzystna finansowo, jej zastosowanie wymaga ostrożności i dokładnego dopasowania do sytuacji.
Kiedy umowa o dzieło jest opłacalna?
Z punktu widzenia pracodawcy, zatrudnienie wykonawcy na podstawie umowy o dzieło wiąże się zazwyczaj z mniejszymi kosztami niż zatrudnienie pracownika na etacie czy na umowie zleceniu. Przede wszystkim dlatego, że w typowej sytuacji nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Pracodawca wypłaca wynagrodzenie brutto, od którego potrącany jest jedynie podatek dochodowy – co oznacza mniejszy wydatek i uproszczoną księgowość.
Pułapki prawne i ryzyko „fikcyjnej” umowy o dzieło
Jednak samo podpisanie umowy o dzieło nie oznacza, że urząd skarbowy czy ZUS automatycznie uzna ją za zgodną z prawem. Praktyka orzecznicza i kontrole ZUS pokazują, że wiele umów o dzieło w rzeczywistości ma charakter umowy zlecenia lub nawet stosunku pracy. W takim przypadku organy mogą zakwestionować zawartą umowę, a przedsiębiorca może zostać zobowiązany do zapłaty zaległych składek, odsetek i kar. To oznacza, że koszt „taniego” zatrudnienia może gwałtownie wzrosnąć, jeśli umowa zostanie źle dopasowana do rodzaju wykonywanej pracy.
Kiedy nie trzeba płacić składek?
Zgodnie z przepisami, jeśli umowa o dzieło została zawarta z osobą, która nie jest pracownikiem firmy i nie świadczy pracy w warunkach typowych dla umowy o pracę (pod nadzorem, w określonym miejscu i czasie), wówczas nie ma obowiązku opłacania składek ZUS. Umowy o dzieło są więc chętnie wykorzystywane w branżach kreatywnych, artystycznych, informatycznych, a także w przypadku zlecenia jednorazowych projektów.
Czy umowa o dzieło to brak kosztów?
Wbrew powszechnemu przekonaniu, zawarcie umowy o dzieło nie oznacza, że pracodawca nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów poza wynagrodzeniem brutto. Choć składki na ZUS nie są obowiązkowe, to ciąży na nim obowiązek zgłoszenia umowy do ZUS na formularzu RUD. Co więcej, koszty obsługi administracyjnej (przygotowanie umowy, księgowość, rozliczenia podatkowe) również muszą być wkalkulowane w całkowity koszt współpracy. Dodatkowo, jeśli firma korzysta z usług wielu wykonawców, konieczne jest pilnowanie terminowości rozliczeń i poprawności danych, co może generować koszty organizacyjne.
Pracownik a wykonawca – praktyczne różnice
Zatrudnienie osoby na podstawie umowy o dzieło oznacza, że nie ma ona prawa do urlopu wypoczynkowego, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego czy innych świadczeń pracowniczych. Z jednej strony to oszczędność dla zleceniodawcy, ale z drugiej – potencjalny problem w budowaniu stabilnego zespołu. Warto też pamiętać, że brak zabezpieczeń socjalnych może być powodem odejścia wartościowych współpracowników, którzy poszukują bardziej stabilnych form zatrudnienia.
Kiedy trzeba uważać na opodatkowanie?
Dla osób wykonujących dzieło obowiązek podatkowy powstaje w momencie wypłaty wynagrodzenia. W większości przypadków stosuje się zasady ogólne – czyli skalę podatkową 12% lub 32%, w zależności od wysokości dochodu. Jeśli jednak dzieło kwalifikuje się do 50% kosztów uzyskania przychodu (np. dotyczy praw autorskich), to podatek może być znacznie niższy. W praktyce oznacza to, że przy właściwym sformułowaniu umowy i udokumentowaniu jej przedmiotu, zarówno zlecający, jak i wykonawca mogą zyskać finansowo.
Umowa o dzieło z pracownikiem – dodatkowe składki
W przypadku zawarcia umowy o dzieło z własnym pracownikiem lub osobą zatrudnioną jednocześnie na umowie o pracę, koszt zatrudnienia znacząco wzrasta. Taki dochód jest bowiem doliczany do podstawy wymiaru składek i podlega pełnemu oskładkowaniu, co oznacza, że pracodawca płaci wszystkie składki ZUS tak, jak w przypadku umowy o pracę. W tej sytuacji umowa o dzieło przestaje być tańszą alternatywą i wymaga szczególnego nadzoru prawno-księgowego.
Dla kogo umowa o dzieło nie jest dobrym rozwiązaniem?
Z pewnością nie jest to forma rekomendowana dla prac, które mają charakter ciągły, powtarzalny, są wykonywane pod nadzorem i w określonym czasie. W takich przypadkach znacznie bezpieczniejsze jest skorzystanie z umowy zlecenia lub umowy o pracę, które lepiej oddają realny charakter stosunku pracy i ograniczają ryzyko zakwestionowania umowy. Dzieło jest najlepsze tam, gdzie liczy się konkretny rezultat, a nie proces wykonania.
Kiedy warto rozważyć Bizky jako alternatywę?
Rozliczanie pracy wykonawców przez platformę Bizky pozwala uniknąć wielu formalności związanych z zawieraniem umów cywilnoprawnych. W tym modelu pracodawca nie zawiera żadnej formalnej umowy z wykonawcą – wszystko odbywa się przez zewnętrzną platformę. Firma otrzymuje jedną fakturę VAT, a Bizky zajmuje się wszystkimi rozliczeniami podatkowymi i zgłoszeniami do ZUS. Dla wykonawców oznacza to wyższe wynagrodzenie netto, dostęp do benefitów i brak konieczności zakładania działalności gospodarczej.
Podsumowanie – niska cena, ale nie bez ryzyka
Umowa o dzieło wciąż może być korzystnym rozwiązaniem – szczególnie przy zlecaniu projektów kreatywnych, jednorazowych lub wymagających określonego rezultatu. Dla wielu firm to realna oszczędność, ale tylko wtedy, gdy jej zastosowanie jest zgodne z przepisami. Ryzyko zakwestionowania umowy przez ZUS, nieprawidłowe rozliczenie podatku czy brak świadczeń dla wykonawcy to istotne czynniki, które powinny być brane pod uwagę przy planowaniu zatrudnienia. Warto skonsultować się z doradcą podatkowym i rozważyć również nowoczesne formy outsourcingu, takie jak Bizky, które łączą elastyczność z bezpieczeństwem formalnym.
